maatschapij toetseweek 2
politiek
keuzes en het nemen van besluiten waardoor een land,provincie of gemeente kan bestuurd worden.
ambtenaren
personen die werken voor de overheid
overheid
alle politici en ambtenaren samen
belastinggeld
salarissen van ambtenaren, ook voor zorg en bouw van scholen en huizen
bezuiningingen
wanneer de overheid ergens minder geld aan uit geeft
directe demogratie
het volk heeftinvloed op politieke besluiten
indirecte demogratie
volksvertegenwoordigers nemen het besluit voor de burger
referendum
volksstemming over een belangrijk onderwerp
vrije verkiezing
dat je mag stemmen op wie je wilt
geheime verkiezing
niemand mag weten op wie je hebt gestemnd
actief kiesrecht
het recht om te mogen stemmen
passief kiesrecht
het recht om je verkiesbaar te stellen
lijsttrekker
de belangrijkste persoon van een partij tijdens de verkiezingen
links (politiek)
het verschil tussen arm en rijk verkleinen
rechts(politiek)
zich zo min mogelijk met burgers bemoeien
midden(politiek)
dat de overheid alleen helpt als het echt niet anders kan
compromis
alle partijen een beetje toegeven
liberalisme
vrijheid om te leven zoals jij wilt
social-demogratie
mensen moeten voor elkaar klaar staan, iedereen moet dezelfde kansen krijgen
christen demogratie
naastenliefde en samenwerkingen, mensen moeten goed voor elkaar zorgen
populistische politici
doen wat het volk wil
one issue partij
partij die 1 onderwerp belangrijk vinden zoals natuur
kabinet
het dagelijkse bestuur van ons land
regering
bestaat uit de koning en ministers
regeer akkoord
overzicht van plannen voor de komende jaren
staatssecretaris
hulpje van een minister die een deel van de taken overneemt
minister president
leider van kabinet
troonrede
verhaal waarbij de koning verteld wat de regering heeft bereikt dit jaaar en volgend jaar wil doen
miljoenennota
gedetailleerd plan van de overheid over de plannen van volgend jaar
rijksbegroting
overzicht van alle uitgaven en inkomsten voor dat jaar
parlement
tweede en eerste kamer
stemrecht
het recht om te stemmen
recht van amendement
kamerleden kunnen delen van een wetsvoorstel verandere
recht van initiatief
kamerleden mogen zelf wetsvoorstellen maken en voorstellen
vragenrecht
kamerleden mogen vragen stellen aan de ministers die daar een antwoord op moeten geven
motierecht
het recht om een uitspraak te doen om je mening te vertellen of de minister iets vragen
recht van interpellatie
kamerleden een minister ter verantwoordig mogen roepen
enqueterecht
er mag een groot onderzoek worden uitgevoerd als ze denken dat de regering een fout heeft gemaakt
coaltitie
partijen die samen de regering vormen
oppositie
partijen die niet in de regering zitten
parlementaire democratie
parlement heeft de grote macht
grondwet
staan de belangrijkste wetten en plichten van nederland
trais politica
scheiding van politieke macht in die onderdelen