ge se2
wat is de grondwet
een document waarin grondrechten van alle burgers en de regels over het bestuur van het land staan
wat zijn grondrechten
basisrechten van elke burger
wanneer werd de grondwet aangemaakt
1815
wat betekend constitutionele monarchie
de macht van de koning is vastgelegd in de grondwet
de koning en de ministers vormen samen...
regering
wat gebeurde er in 1848
er braken in veel verschillende europesed landen revoluties uit, thorbecke kreeg de kans om een nieuwe grondwet te schrijven
wat betekend onschendbaar
de koning is niet langer zelf politiek verantwoordelijk, de ministers waren nu politiek verantwoordelijk voor de koning
wat is een staatshoofd
de koning vertegendwoordigt nederland
wat is ministeriele verantwoordelijkheid hebben
ministers zijn verantwoordelijk voor wat de koning zegt en doet maar ook voor hun eigen werk
wat betekend parlementair stelsel
het parlement heeft de macht
in welk jaartal werd het parlement gekozen
1848
wat is een districtenstelsel
een systeem waarbij elk gebied een kamerlid koos
van ... tot .... was de luxemburgse kwestie bezig
1866 - 1867
leg uit wat de luxemburgse kwestie inhoud
een ruzie over de luxemburg tussen de koning en het parlement. luxembrug hoorde sinds 1815 bij NL. willem 3 wilde luxemburg verkopen aan Frankrijk zonder dat het parlement ervan wist. veroorzaakte bijna een oorlog tussen duitsland, frankrijk en nederland
waar staan liberalen voor
zoveel mogelijk vrijheid voor burgers en bedrijven, overheid moet zorgen voor orde en veiligheid, min mogelijk wetten en regels, iedereen moet voor zichzelf zorgen
waar staan socialisten voor
geld en bezit moet eerlijker verdeeld worden, meer doen voor de arme, meer gelijkheid
waar staan confessionalisten voor
ze baseeren hun politieke ideeen op hun geloof, bestaan uit protestanten en katholieken
wat houd het censuskiesrecht in
alleen mensen die een bepaald bedrag aan de belasting betaalde mochten gaan stemmen
wat is het algemeen kiesrecht
iedereen vanaf een bepaalde leeftijd het recht heeft om te mogen stemmen
wat is de industriele revolutie
grote verandering door de komst van fabrieken en machines
wat waren de gevolgen van de industriele revolutie
woonomstandigheden veranderde: woningen waren vaak klein, vochtig en koud. werksomstandigheden waren slecht: het werk was zwaar, ongezond en gevaarlijk met een laag loon.
wat is verstedelijking
het onstaan van steden op plekken waar eerst platteland was
wat is de sociale kwestie
het probleem van de slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders als gevolg van de industriele revolutie
wat zijn sociale wetten
wetten die mensen beschermen tege nde gevolgen van armoede, ziekten, ouderdom en werkeloosheid
wat was de schoolstrijd
de katholieken wilde dat bijzonder onderwijs ook werd betaald door de overheid maar de liberalen waren hierop tegen die vonden juist dat de regering niet verantwoordelijk was voor godsdienstlessen
wat is emancipatie
het strijven naar gelijke rechten
wat betekend verzuiling
de verdeling van de samenleving: eigen politieke of godsdienstige overtuiging
welke partij richtten de protestanten op en wie hoort daarbij
ARP met als leider abrham kuyper
welke partij richtten de katholieken op en wie hoort daarbij
RSKP met als leider Herman schaepman
welke partij richtten de liberalen op en wie hoort daarbij
liberalen unie met thorbecke als leider
welke partij richtten de sociaaldemocraten op en wie hoort daarbij
SDAP met als leider Pieter Jelles Troelstra
in ..... brak er een economische crisis uit
1873
wat hield het kinderwetje van Van Houten in
kinderen onder de 12 mogen niet in fabrieken werken
wat houdt de ongevallen wet in
als je een ongeluk krijgt op werk en je niet meer kan werken krijg je een uitkering
wat houdt de woningwet in
woningen moeten aan een voorschift voldoen: ramen en een eigen toilet
in welk jaartal was er een wijziging van de grondwet
1887
wat werd er allemaal in 1887 veranderd aan de grondwet
censuskiesrecht werd afgeschaft en werd vervangen door een grondwetartikel dat kiesrecht gaf aan alle mannen die aan bepaalde eisen voldeden.
wat is het caouchoucartikel
je kon het kiesrecht zo makkelijk veranderen (rubber)
van .... tot ..... feministische golf
1870-1920
welke partij richtten alletta jocibs en wilhelmina drucker op
de vvvk
wat was er veranderd aaan de grondwet in 1919
alle volwassen burgers kregen kiesrecht, dus ook vrouwen
wat hield de pacificatie van 1917 in
ze gingen vrede sluiten: want einde schoolstrijd& einde gevecht voor algemeen kiesrecht mannen. 1919 vrouwen krijgen ook kiesrecht
wat houdt het financiele gelijkstelling van openbaar en bijzonderwijs in
de overheid moest ook bijzonder onderwijs betalen
wat houdt de evenredige vertegenwoordeging in
je op iemand stemt krijgt die partij ook al die stemmen
wat is een parlementaire democratie
manier van besturen waar de macht bij het parlement ligt (parlement word gekozen door de burgers)
referendum
burgers stemmen direct over een wervoorstel
coalitie
samenwerking tussen twee of meerdere partijen om de meerderheid van hun zetels te halen
oppositie
overige partijen
recht van budget
recht om uitgaven en inkomsten van de staat te controleren en deze als wet goed of af te keuren
recht van interpillatie
het recht om ministers te ondervragen over hun werk
recht van enquete
het recht om een onderzoek in te stellen naar een bepaalde zaak. het parlement kan dan mensen ondervragen die met die zaak te maken hebben
recht van initiatief
recht om een wetvoorstel in te dienen
recht van amendement
recht om de wetvoorstel te wijzigen
welke taken hebben de 1e en de 2e kamer
besluiten over wetvoorstellen en het controleren van de regering
klasieke grondrechten
beschermen burgers tegen de macht van de overheid (vrijheid van godsdienst- en meningsuiting)
sociale grondrechten
zorgt voor de bescherming van de burgers door de overheid
rechtsstaat
een staat waarin de burgers beschermd zijn tegen onrechtmatig optreden van de overheid en andere burgers
noem de regels van een rechtsstaat
alle burgers zijn voor de wet gelijk: dezelfde rechten. rechters zijn onafhankelijk
welke macht hebben de 1e en 2e kamer
wetgevend
welke macht hebben de ministers
uitvoerende macht
welke macht hebben rechters
rechterlijke macht
nationalisne
een gevoel van trots voor je eigen land, volk en cultuur
modern imperialisme
europese landen gingen lander veroveren in azie en afrika om een zo groot mogelijk rijk op te bouwen
militairisme
het idee dat oorlog iets moois is. het land kan dan laten zien hoe sterk hij is
wapenwedloop
wedstrijd tussen landen om de meeste en beste wapens te bezitten
bondgenootschap
afspraak tussen 2 of meer landenom elkaar te helpen bij een oorlog
centralen
bondgenootschap tussen duitsland, oostenrijk-hongarije en het turkse rijk
geallieerden
bondgenootschap tussen rusland, frankrijk en groot-brittannie
tweefrontenoorlog
een oorlog waarbij een land met 2 landen tegerlijkertijd oorlog heeft
Van schlieffenplan
plan van duitse generaal van Van Schlieffen om alseerst frankrijk uit te schakelen en daarna rusland
loopgraven
diepe graaftunnels die beschutting geven tegen beschiettingen
totale oorlog
de hele samenleving word ingezet om de oorlog te kunnen winnen
propaganda
reclame voor polietieke ideeen, met als doel zoveel mogelijk mensen te overtuigen
vijandenbeeld
het negatief afbeelden en beschrijven van een vijand
censuur
de regering controleert de pers en houdt toezicht op alle berichten die via massamedia naar buiten worden gebracht
neutraal
sluit geen bondgenootschappen en doet ook niet mee aan de oorlog
handelsbelemmeringen
alle problemen die handelbedijven moeilijk maken
distrubutiestelsel
je kan alleenmaar producten kopen met bondkaarten
dodendraad
draad waar hoge spanning op staat dat als je het aanraakt je gelijk dood gaat (door duitsland gebouwd bij de grens tussen NL en belgie)
communisme
politieke stroming die streven naar een samenleving waarin iedereen gelijk is
russische revolutie
de periode die begon met de opstand in februatie 1917 en eindigde toen de communisten in october 1917 de macht grepen
onbeperkte duikbotenoorlog
manier van vechten waarbij duitsland vanaf onderzeeers vijandelijke en neutrale schepen beschoot
wapenstilstand
afspraak tussen beide oorlogspartijen om op te houden met vechten
verdrag van versailles
vredesverdrag tussen duitsland en de geallieerden na afloop van de eerste wereldoorlog
volkenbond
internationale organisatie die een nieuwe oorlog moest voorkomen
in welk jaartal begon de eerste wereldoorlog
1914
in welk jaartal begon de russische revolutie
1917
in welk kaartal was de wapenstilstand van de 1e wereldoorlog en de revolutiepoging van Troelstra
1918
juiste volgorde: pacificatie, luxemburgse kwestie, nederland word een monarchie, NL krijg te maken van de gevolgen van de industriele revolutie
1813: NL word een monarchie, 1860: NL krijgt te maken met de gevolgen van de industriele revolutie, 1866: Luxemburgsde kwestie, 1917: Pacificatie