aadrijkskunde 2.1 tot 2.3 (3 havo)
absolute ouderdom
de ouderdom gemeten in jaren
dagbouw
winning van delfstoffen in de open lucht
fossiel
een (versteend) overblijfsel of afdruk van een dier of plant
geologische tijdschaal
indeling van de geschiedenis van de aarde in periode zoals het precambrium, paleozoïcum, mesozoïcum en kenozoïcum.
inkolingsprocess
proces waarbij planten resten onder hoge druk en tempratuur eerst in veen daarna in bruinkool en tenslotte in steenkool veranderen
Kenozoïcum
tijdvak in de geologische geschiedenis waarin we nu leven en dat 2,6 miljoen jaar geleden begon. warme en koude klimaten wisselen elkaar af. dit is de periode van de zoogdieren.
massa- extinctie
het massaal uitsterven van planten en dieren
mesozoïcum
tijdvak in de geologische geschiedenis dat duurde van 250 tot 65 miljoen jaar geleden. pangea valt uit elkaar en onze huidigen continnenten ontstaan. dit is het huidige continenten onstaan. dit is het tijdperk van dinosauriërs en ammonieten
metamorf gesteente
gesteente dat onder hoge druk en hoge tempratuur veranderde. een voorbeeld is marmer dat uit kalksteen ontstaat
moeder gesteente
het gesteente waarin aardolie en aardgas zijn onstaan
Paleozoïcum
tijdvak in de geologische geschiedenis dat duurde van 550 tot 250 miljoen jaar geleden. nadat de continenten eerst uit elkaar bewogen ontstond later pangea, dit is het tijdperk van de trilobieten
precambrium
tijdvak in de geologische geschiedenis dat duurde van 4600 tot 550 miljoen jaar geleden, na afkoeling ontstond de voorlopers van onze continenten. aan het eind ontwikkelden zich de eerste levensvormen aan het aardoppervlak
relatieve ouderdom
de volgorde waarin bepaalde fossielen of fossielen zijn ontstaan. meestal geld hoe dieper hoe ouder.
reservoir gesteente
het poreuze gesteente waarin zich aardolie en aardgas vanuit het moedergesteente verplaatsen en van waaruit het gewonnen word
schacht bouw
winning van delfstoffen in ondergrondse mijnen
sedimentgesteente
het gesteente dat opgebouwd is uit lagen zand en klei die over elkaar heen werden afgezet de losse deeltjes verharden tot versteenten door de druk van bovenligende lagen voorbeelden zijn zandsteen en kalksteen
stollingsgesteente
gesteente ontstaan door afkoeling van magma, voorbeelden zijn graniet en kwarts