Arbeid&organisatie psychologie
Wat is een attitude?
Een positieve of negatieve houding tegenover mensen, dingen of gebeurtenissen
Wat geeft een attitude aan?
Hoe iemand ergens over denkt
Welke 3 componenten zijn er bij attitude?
cognitief, affectief en gedrag
Waar staan de 3 componenten voor?
Cognitief: evaluatie
Affectief: gevoel
Gedrag: actie
Waardoor wordt gedrag bepaalt?
Door onze attitudes
Hoe noemen we het aanpassen van attitudes of gedrag?
Cognitieve dissonatie
Voornaamste attitudes ten aanzien van werk
Werktevredenheid, werkbetrokkenheid, organisatiebinding, waargenomen steun van de organisatie, bevlogenheid
Werktevredenheid is.....
Tevreden personeel zorgt voor tevreden klanten en andersom, verband met ziekteverzuim is zwak negatief en verband met personeelsverloop is iets sterker.
4 reacties op ontevredenheid
Exit, stem, loyaliteit, verwaarlozing
bevlogenheid is....
Dat je je verbonden voelt met de organisatie waarvor je werkt en het werk dat je doet
vitaliteit is....
Bruisend van energie en onvermoeibaar
Toewijding is....
Sterke betrokkenheid bij het werk
Absorptie is....
Opgaan in je werk
Wat zijn de 4 HR-instrumenten?
Taakontwerp
Selectie
Begeleiding, beoordeling en beloning
Training en ontwikkeling
Waarvoor zijn de HR-instrumenten van toepassing?
Is van toepassing op de werktevredenheid en betrokkenheid
Noem 6 voorbelden van individuele verschillen
1. Ben je bij afspraken precies op tijd?
2. Probeer je binnen een groep vaak de sfeer goed te houden?
3. Blijf je bij problemen rustig?
4. Schiet je snel in de stress?
5. Vind je het leuk om veel aandacht van een groep mensen te krijgen?
6. Stap je makkelijk op onbekende mensen af?
Wat is persoonlijkheid?
Een combinatie van betrekkeklijke constate psychologische trekken die we gebruiken om iekand te classifiseren en te beschrijven op basis van karakateristieken.
Waar wordt persoonlijkheid door gevormd?
omgeving, sociale netwerken en cultuur en biologoie en evolutie
Waarvoor zijn persoonlijkheidsmoddellen handig?
Voor werving en selectie en voor loopbaanontwikkelingen
Welke vier onderdelen heeft de Myers-Brigs Type Indicator? (MBTI)
1. Extraversion - introversion
2. Sensing - intution
3. Thinking - feeling
4. Judgment - perception
Welke 5 onderdelen heeft de Big Five? (OCEAN)
1. Openess to experience ( openstaan voor ervaringen )
2. Extraversion ( extraversie )
3. Conscientiousness ( plichtsgetrouwheid )
4. Neuroticism ( emotionele stabiliteit )
5. Agreeableness ( inschikkelijkheid )
3 persoonlijkheidskenmerken die gedrag in organisaties beinvloeden
1. Zelfbeeld/zelfevaluatie
2. Interne/externe locus of control
3. Proactieve persoonlijkheid
Wat zijn waarden?
Waar zijn een stelsel van samenhangende overuigingen. Ze vertegenwoordigedn iemands ideeen over wat goed en wenselijk is
noem 3 eindwaarden
1. Welvaart en economisch succes
2. Vrijheid
3. Gelijkheid
Noem 3 instumentele waarden
1. Behulpzaam
2. Zelfontplooing
3. Zelfbeheersing en discipline
Wat is perceptie?
Het proces waarin het individu zijn zintuigelijke indrukken ordent en interpreteert om zin te geven aan zijn omgeving
Wat zijn de 5 basisprincipes van Gestalt?
1. We nemen gehelen waar
2. Geheel is meer dan de som der delen
3. Geheel bepaalt de betekenis van deel
4. Delen bepalen de betekenis van geheel
5. We nemen een figuur tegen een achtergrond waar
Noem 5 factoren die perceptie beinvoeden van de waarnemer zelf
1. Attitudes
2. Motieven
3. Interesses
4. Ervaring
5. Verwachtingen
Attributietheorie is wanneer we iemand gedrag observeren, proberen we het te verklaren en te bepalen of er interne of externe oorzaken aan ten grondslag liggen. Dit hangt af van?
1. Kenmerkendheid (is dit gedrag uitzonderlijk?)
2. Consnsus: (komt dit gedrag ook bij anderen voor?)
3. Consistentie: (komt dit gedrag onder de zelfde omstandigheden vaak voor?)
Welke 3 stappen vallen onder de attributietheorie?
observatie, interpretatie en attributie van de oorzaak
Noem 3 vormen van besluitvorming
1. Rationele besluitvorming'
2. Beperkte rationaliteit
3. Intuitie
Wat is motivatie?
Een term voor alle processen die te make hebben met de richting, de intensiteit en het volhouden van lichamelijke en psychische activiteiten
Motiveren = stimuleren om?
In beweging te komen
Motivatietheorien:
Noem 4 klassieke theorieen
1. Behoeftehierarchie (Maslow)
2. Theorie X en Y (McGregor)
3. Twee factorentheorie (Herzberg)
4. Diebehoeftetheorie (McCelland)
Noem 5 hedendaagse motivatietheorieen
1. Zelfbepalingstheorie (Deci&Ryan)
2. Doelstellingstheorie (Locke)
3. Self-efficacytheorie (Bandura)
4. Bilijkheidstheorie (Adams)
5. Verwachtingstheorie (Vroom)
Noem de 5 stappen uit de behoeftehierarchie van Maslow
1. Zelfverwerlelijking
2. Respect
3. Sociale behoeften
4. Veiligheid
5. Fysiologische behoeften
Intrinsieke motivatie komt uit zichzelf in beweging. Noem 3 voorbeelden
Vanuit eigen drijfveren, behoeften en ambitie
Extrinsieke motivatie komt door externe prikkels in beweging. Noem 3 voorbeelden
Salaris, opgelegde doelen en verplichtingen
Noem 3 methodes om werk motiverender te maken en ligt deze toe
1. Taakroulatie: variatie in het werk
2. Taakverbreding: Meer taken, maar het hetzelfde lever van responsabiliteit
3. Taakverrijking: Moeilijkere taak bij je huidige functie
Definitie van groepen
Twee of meer individuen die met elkaar in contact staan en wederzijds afhankelijk zijn, die samenkomen om bepaalde doelstellingen te verwezenlijken
Noem de 2 doelen van een formeel organisatiestructuur
Afdeling en taak
Noem de 2 doelen van een informeel organisatiestructuur
belangen en vrienden
Noem de 5 fasenmodel ontwikkelingen van groepen (Fuckman)
1. Formeren
2. Stormen
3. Normeren
4. Performen
5. Uiteengaan
Noem 6 groepseigenschappen
1. Diversiteit
2. Rollen
3. Status
4. Normen
5. Omvang
6. Groepscohesie
Defenitie van normen
Gedragstandaarden op allerlei aspecten van groepsgedrag, die door een groep worden gedeeld
Wat is het Hawhorne effect?
Je past je gedrag aan, aan de groep (dit noem je conformisme. Je bent geen uitslover of verklikker)
Noem de 3 normen die verbonden zijn aan het Hawhorne effect
1. Allocatie norm (loon, budgetten)
2. Sociale norm
3. Prestatie norm
Definitie status
Sociaal bepaalde positie of rang die anderen toekennen aan groepen of aan groepsleden. Bijvoorbeeld: Macht hebben over anderen, het vermogen een bijdrage te leveren aan de groepsdoelen en persoonlijkheidskenmerken
Groepscohesie is hoe hecht jullie als groep zijn, hoe is de relatie om gemotiveerd in de groep te blijven? dit kan je stimuleren door?
1. Beloningssysteem
2. Laat de leden veel tijd met elkaar doorbrengen
3. Maak het lidmaatschap moeilijker bereikbaar
4. Beloon de groep en niet de individuele leden
Individuele versus groepsbesluitvorming
Individueel:
1. Efficienter
2. Snel
3. Geen vergaderingen
4. Geen discussies
5. Duidelijke verantwoording
6. Consistentie waarden
Groep:
1. Effectiever
2. Betere informatie en meer kennis
3. Verschillende invalshoeken
4. Besluiten van hogere kwaliteit
5. Bredere acceptatie
Welke 4 soorten teams zijn er?
1. Probleemoplossend
2. Zelfsturend
3. Crossfunctioneel
4. Virtueel
Definitie leiderschap
Het vermogen om een groep zo te beinvloeden dat die zich inzet voor een visie of serie doelstellingen. Hier ga je om met veranderingen
Definitie management
Zorgen voor orde en samenhang, ontwerpen van organisatiestructuren en de voortgang van de plannen te bewaken. Hier ga je om met complexiteit
Hoe ontstaat een Burnout?
Ontstaat na een blijvende onbalans tussen stressoren en de ervaren middelen om daarmee om te gaan
3 stressoren bij een burnout
1. Emotionele uitputting: alles kost je te veel energie
2. Depersonalisatie: Je wordt kill, synisch
3. Verminderde persoonlijke bekwaamheid: Het gevoel hebben dat je minder presteert, waardoor je een minderwaardigheidsgevoel krijgt
Wat zijn de meestvoorkomende symptomen bij een burnout?
1. Lichamelijke en geestelijke uitputting
2. Uitrusten en opladen lukt niet meer
3. Gespannen
4. Concentratie- en geheugenklachten
5. Constant piekeren
6. Slaapproblemen
7. Nergens meer aan toe kunnen komen
8. Gevoelens van incompetentie en falen
9. Cynisme
Stress verminderen
Wat zou je als organisatie kunnen doen?
1. Selectie van werknemers
2. Communicatie van de organisatie
3. Herontwerp van functies
4. Meer inspraak
5. Counseling
6. Timemanagementprogramma
7. Lichamelijke activiteiten