Geneeskunde 1.1.2 stof week 7
Uit welke twee weefsels is de pancreas opgebouwd?
De eilandjes van langerhans en de acinus
Wat zijn de verschillende celtypen in de pancreas? (4)
- Bèta-cellen (60%) scheiden insuline en amyline af
- Alfa-cellen (25%) scheiden glucagon af
- Delta-cellen (10%) scheiden somatostatine uit
- Minstens één ander celtype --> PP-cel (pancreas-polypeptide)
Wat zijn de belangrijkste organen betrokken bij de homeostase van glucose?
De lever en de pancreas
Wat sluit kaliumkanalen?
ATP en sulfonylureum
Wat is de functie van GLUT-1?
Maakt transport van niet-insuline-gestimuleerde glucose naar vele cellen mogelijk
Wat is de functie van GLUT-3?
Maakt de opname van niet-insuline-gestimuleerde glucose naar de hersenen en placenta mogelijk
Wat is de functie van GLUT-4?
Maakt veel van de perifere acties van insuline mogelijk. Het kanaal waar glucose wordt opgenomen door de spieren.
Waar zorgt glucokinase voor?
Glucokinase zorgt voor de fosforylatie van het glucose, waardeer het in de lever blijft en de cellen niet meer uit kan
Welke HLA-gen types geven een verhoogde kans op diabetes mellitus type 1? (3)
- HLA-DR3
- HLA-DR4
- HLA-DR2
Welke omgevingsfactoren kunnen van invloed zijn op de ontwikkeling van diabetes type 1? (7)
- Maternale factoren (zwangerschapsinfectie en oudere leeftijd)
- Virale infecties (entrerovirussen zoals Coxsackie B4)
- Blootstelling aan voedingsbestanddelen (koemelk, relatief vitamine D tekort)
- Milieu toxines
- Vacor
- Zwaarlijvigheid bij kinderen
- Phychologische stress
Wat zijn de verschillende theorieën voor het verklaren van de werking van omgevingsfactoren op het immuunsysteem? (4)
- Omgevingsfactor beschadigt de B-cellen --> presentatie van zelf-antigenen aan T-helper cellen --> zetten de auto-immumreactie tegen de resterende gezonde B-cellen in gang
- Autogenen kunnen worden gewijzigd en antigenisch worden
- Een immuunrespons tegen omgevingsfactor kan kruisreageren met autoantigenen (moleculaire mimicry)
- 'hygiëne hypothese' schone omgeving (minder vroege stimulatie van het immuunsysteem) --> onrijp immuunsysteem dat vatbaar is voor auto-immuniteit
Wat zijn de symptonen van ketoacidose? (4)
- Hyperventilatie
- Misselijkheid en overgeven
- Buikpijn
- Adem die naar aceton ruikt
Wat zijn risicofactoren voor diabetes type 2? (11)
- Intra-uteriene groeivertraging (IUGR)
- Obesitat
- Dieet
- Fysieke inactiviteit
- Leeftijd > 40 jaar
- Mannelijk geslacht
- Verstedelijking
- Abnormaal slaappatroon
- Hypertensie
- Ondergewicht bij geboorte
- Etnicieteit: Hindoestaans, Marokkaans, Surinaams
Wat zijn de klinische verschijnselen van diabetes type 2? (7)
- Polydipsie
- Polyurie
- Vermagering
- Pruritus vulvar op hogere leeftijd (jeuk aan vagina)
- Recidicerende urineweginfectied en balantis (ontsteking van de glans penis;mononeuropathie)
- Neurogene pijn
- Sensibiliteitsstoornissen
Wat zijn de verschillende injectieplaatsen voor insuline? (3)
- Buik: snelle absorptie van insuline
- Dijen en billen: Langzame absorptie van insuline
- Armen: Matig tot snelle absorptie van insuline
Wat zijn veel voorkomende bijwerkingen van insuline? (5)
- Voorbijgaande oedemen
- Het vetweefsel onder de injectieplaats kan dikker of juist dunner worden
- Spuitinfiltraten
- Huid- en allergische reacties
- Een overdosis veroorzaakt hypoglykemie
Waar bestaat een cardiovasculair risicoprofiel uit? (6)
- Voorgeschiedenis met cardiovasculaire pathalogie
- Familiaire hart- en vaatziekten
- Levensstijl
- BMI
- Bloeddruk
- Labaratoriumbepalingen
Metformine
Diabetes 2:
Remt de gluconeogenese in de lever en verbetert de insulinegevoeligheid. Tevens geeft het een lichte daling van het LDL-cholesterol en totale cholesterol
Sulfonylureumderivaten
Diabetes 2:
Bevorderen de afgifte van insuline uit de bèta-cellen waardoor de glucose waarde daalt en de glucosetoxiciteit vermindert. Gliclazide heeft een selectieve werking op de bètacel
(gewichtstoename, hypoglycemie)
Repaglinide
Diabetes 2:
Stimuleert de afgifte van insuline door de bètacellen. Heeft een werkingsduur gedurende de maaltijd. Kan worden gegeven bij een nierfunctiestoornis (Gewichtstoename, hypoglycemie)
Acarbose
Diabetes 2:
Vertraagt de afbraak van di-, oligo-, en polysachariden tot monosachariden in de darm in de darm (gastro-intenstinale klachten)
DPP-4-Remmers
Diabetes 2:
Remmen de afbraak van incretinehormonen door het enzym DPP 4 waardoor de glucoseconcentraties van GIP stijgen. Hierdoor treedt verhoging van insulinesecretie en de remming van glucagonafgifte op glucose afhankelijke wijze op
Super kortwerkende insuline
Soortnaam: Merknaam:
Lispro Humalog
Aspart Novorapid
Glulisine Apidra
Kortwerkende insuline
Soort Merk
Humane insuline --> Humuline regular
Actrapid --> Insuman rapid
Mengsels met snelwerkende insuline
Soort --> Merk
--> Novomix
--> Humalog mix
Middelangwerkende insuline
Soort --> merk
NPH --> Insultard
Isofane --> Humuline NPH
Insuline --> Insuman basal
Langwerkende insuline
Soort --> Merk
Glargine --> Lantus
Detemir --> Levemir
Wat doet AMP-kinase? (3)
- Het verminderd de gluconeogenese
- Verhoogt de gevoeligheid voor insuline
- Heeft geen invloed op de insuline uitscheiding
Wanneer moet metformine gestopt worden? (3)
- Als de glomerulaire filtratiesnelheid (eGFR) lager is dan 45 mL?min per 1,73 m2
- Als nierfunctie daalt onder 30 mL/min per 1,73 m2
- Vóór intravasculaire toediening van jodiumonderhoudend contrastmiddel
Wat zijn de bijwerkingen van metformine? (11)
- Anorexia
- Misselijkheid
- Braken
- Diarree
- Buikpijn
- Smaakverstoring
- Verlaagde vitamine B-12 absorptie
- Erytheem (roodheid vd huid)
- Pruritus (jeuk)
- Urticaria (jeukende bultjes)
- Hepatites
Wat zijn de bijwerkingen van sulfonylderivaten? (9)
- Hypoglykemie
- Misselijkheid
- Braken
- Diarree
- Constipatie
- Hyponatriëmie
- Lever proef functiestoornissen
- Overgevoeligheidsreacties
- Gewichtstoename
Wat zijn meglitiniden?
Bevorderen de insulinesecretie als reactie op de maaltijd. (sluiten K+-ATP-kanaal in de bèta-cellen). Worden snel gemetaboliseerd en hebben een korte werkingsduur.
Wat zijn thiazolidinedionen?
Medicatie die werken via de activatie van nucleaire receptoren, wat leidt tot een verhoogde opslag van vrije vetzuren.
Wat zijn de bijwerkingen van thiazolidinedionen? (7)
- Gewichtstoename
- Vocht vasthouden
- Cardiovasculair risico
- Hoofdpijn
- Vermoeidheid
- Gastro-intestale problemen
- Grotere kans op fracturen bij landurig gebruik
Welke medicijnen worden gebruikt voor hyperlipidemie en wat is de funtie daarvan?
Statines, remmen competitief het 3-hydroxy-3-methylglytaryl co-enzym A reductase (is betrokken bij cholestrolsynthese in de lever)
Wat zijn de bijwerkingen van statines? (10)
- Myopathie (spierziekte)
- Myoalgie (spierpijn)
- Myositis (ontsteking spieren)
- Slaapverstoringen en gezichtsproblemen
- Hoofdpijn
- Duizeligheid
- Depressie
- Paresthesie
- Asthenie (algehele lichaamszwakte)
- Amnesie (geheugenverlies)
Welke inzichten moet de patiënt? (5)
- Streefwaarderen glucose, cholesterol en bloeddruk
- Gezonde levensstijl
- Dagelijks controleren van de voeten en het dragen van goed schoeisel
- Adequaat handelen bij ziekte, koorts, braken en reizen
- Hekenning van signalen passend bij een hypo- of hyperglykemie