Onderwijs en Ontwikkelingspsychologie
Kegelcellen
Gespecialiseerde cellen in het netvlies van het oog, die betrokken zijn bij het zien van kleur en details als het licht is
Optische uitbreiding
Wanneer iets dichterbij komt lijkt het automatisch ook groter, kinderen nemen iets visueel groter waar dan dat het daadwerkelijk is
Stereopsis
Diepte zien, dus dichterbij is groter verschil tussen 2 ogen
Het McGurk effect
Waar geluid vandaan komt kijken baby's ook naar (beeldscherm komt overeen met geluid)
Differentiatie
Bij perceptueel leren gaat differentiatie vaak gepaard met het vermogen om beter te worden in het onderscheiden van nuances binnen stimuli die aanvankelijk als vergelijkbaar werden waargenomen. Naarmate iemand traint of ervaring opdoet met specifieke perceptuele taken of stimuli, wordt hun vermogen om subtiele verschillen te detecteren en te interpreteren verbeterd.
Mu ritme
Hersenactiviteit die zichtbaar wordt
Goldilocks effect
Te complexe of te eenvoudige patronen vermijden, precies de middenweg
Cascade
De expressie van een gen zorgt voor de expressie van een ander gen en zo door
Methyelering
Genexpressie stopt , door de invloeden van de omgeving
Neuronen
Sturen informatie en bestaan onder andere uit dendrieten en synapsen
Gliacellen
Zorgen voor de vorming van myelineschede, waardoor er informatieoverdracht snel kan zijn
Occipitale kwab
Visuele informatie
Temporale kwab
Taal, auditieve, geheugen
Pariëtale kwab
Non-verbale informatie, sensorische input, ruimtelijke verwerking
Frontale kwab
Cognitieve controle: werkgeheugen, planning, besluitvorming, remming
Arborisatie
Dendriet groeit en heeft meer capaciteiten
Synaptogenese
Ontstaan nieuwe synapsen
Plasticiteit
Vermogen nieuwe verbindingen aan te maken, versterken, verwijderen etc.
Classmodale reorganisatie
Andere zintuigen compenseren
Brede toepasselijkheid
De manier waarop kinderen over dingen denken heeft invloed op hoe ze andere dingen begrijpen
Stadia cognitieve ontwikkeling (Piaget)
SPCF (0, 2, 7, 12)
Centrering
Richten op 1 aspect van de situatie en de rest vd relevante aspecten negeren
Conservation concept
Geen goede inschatting kunnen maken iver hoeveelheiden (sap in de glazen)
Kennistheorieën
Aangeboren kennis die belangrijk is
1. Begrijpen en manipuleren van anderen
2. Kinderen zijn veel eerder meer ontwikkeld dan Piaget zei, ze konden bijvoorbeeld al expres liegen
3. Kinderen worden geboren met een gespecialiseerd leermechanisme en leervermogen, waardoor zij snel en moeiteloos kennis vergaren
4. Domein specifiek, aangeboren vaardigheden die behoren bij een bepaald domein (TOMM)
Core knowledge
Er zijn 4 systemen/categorieën die kinderen begrijpen
Constructivisme
Kennis wordt opgedaan door ervaring, maar wel bepaalde leermechanismen aangeboren
1. Alles opdelen in categorieën, hierdoor info ordenen en begrijpen
2. Verschijnselen verklaren door fundamentele principes
3. Gebeurtenissen verklaren als niet waarneembare oorzaken
Intersubjectiviteit
Wat ons verbindt met anderen, hoe we samen over een onderwerp kunnen praten
Vygotsky
1. Gedrag door wat anderen zeggen
2. Gedrag door hardop te praten (persoonlijke spraak)
3. Gedrag door privé spraak (in jezelf)
Hedendaagse theorieën over leren
1. Mensen onderwijzen elkaar graag
2. Mensen staan open voor nieuwe kennis
Concepten
Categoriseren van de wereld en het beschrijven van je ervaring.
Baby's maken onderscheid tussen levenloos, mensen en dieren
Categorische hierarchie
1. Basisniveau (hond)
2. Ondergeschikt niveau: poedel
3. Subordinate niveau: de poedel van mijn buurman
Theory of mind
Het vermogen om te begrijpen dat mentale processen gedrag kunnen beinvloeden, en dat anderen een eigen gedachtewereld hebben
TOMM
Aangeboren mechanisme om mensen te begrijpen
Socio-dramatisch spel
Complexere manier van spelen , doen alsof je iemand anders bent in een complexere situatie
Essentialisme
Levende dingen hebben een essentie die ze maakt zoals ze zijn
Biologische TOM
Kinderen leren snel over biologische processen, dit is dus aangeboren omdat dit vroeger handig was
Celmigratie
Cel gaat naar een andere plek omdat de hersenen steeds groter worden
Celdifferentiatie
Cellen worden gespecialiseerd
Discontinue groei
De abrupte verandering in de manier waarop mensen zichzelf uiten. Het benadrukt dat de ontwikkeling van emoties niet altijd lineair verloopt en dat individuen op verschillende momenten in hun leven verschillende niveaus van emotionele competentie kunnen bereiken.
Valse emoties
Je toont emoties die je niet voelt
Dimensies van temperament volgens Rotbart
Angst, woede, aandacht ergens bij houden, activiteitsniveau, en lachen
Differentiele vatbaarheid
Sommige kinderen zijn meer gevoelig voor de invloed van de omgeving, zowel positief als negatief, dan andere kinderen. Dezelfde eigenschap die kinderen blootstelt aan risico's in een negatieve omgeving, zorgt er voor dat ze kunnen bloeien in een positieve omgeving.
Harlow
De aapjes (prikkeldraad met eten, zacht zonder eten)
Fonemisch bewustzijn
Het kunnen herkennen van afhankelijke klanken in woorden, bijv weten dat het woord kat bestaat uit afzonderlijke klanken k/a/t
Fonologische hercoderingsvaardigheden
Letters omzetten in klanken, en klanken mengen tot woorden
Visuele herkenning
Bij visuele herkenning worden woorden geïdentificeerd op basis van hun visuele kenmerken, zoals de vorm van de letters en de volgorde waarin ze verschijnen. Visuele herkenning speelt een belangrijke rol bij het snel en efficiënt lezen, omdat het lezers in staat stelt om woorden automatisch te identificeren zonder elke letter afzonderlijk te hoeven decoderen.
Dynamisch testen
IQ test doen en kijken waar zwakke punten zitten, vervolgens persoon daarbij helpen en het daarna nog een keer meten
Ontstaan van lezen (Chall)
1. Fonemisch bewustzijn
2. Fonemisch hercoderen
3. Vloeiend teksten lezen
4. Complexe nieuwe info uit teksten halen
5. Meerdere informatie uit meerdere perspectieven
Zone of proximal development
Precies op het randje van wat het kind al kan en nog moet leren, om motivatie hoog te houden bij het kind
Syntaxis
Regels die bepalen hoe woorden gecombineerd kunnen worden in zinnen
Prosodie
ritme en melodie van taal. Welke woorden belangrijk zijn in de zin
Distributional properties
Welke geluiden komen vaak samen voor
Metacognitief begrijpen:
Inzien dat lezers misschien niet dezelfde kennis hebben als de schrijver, en dat daarom een tekst allen info moet bevatten die voor de lezer nodig is om de tekst compleet te begrijpen.
Galton
Sommige eigenschappen komen vaker voor in bepaalde families.
Kritieke periode van taal leren
5-7 jaar
Gebied van Broca
Taalproductie
Gebied van Wernice
Taalbegrip
Categorische perceptie
Verschillende spraakklanken in categorieën stoppen
Voice onset time
Hoeveel tijd er zit tussen tussen lucht door de lippen en beweging van de stembanden, kinderen konden fonemen al onderscheiden die ze nog niet eerder hadden gehoord
Perceptuele vernauwing
Minder goed in het onderscheiden van fonemen in een andere taal
Holofrastische periode
Gedachten uitgedrukt in 1 woord
Woordsegmentatie/language phonotactics
Ontdekken waar woorden beginnen en eindigen in lopende zinnen/vloeiende spraak
Pragmatische cues
Door sociale context wordt de betekenis van een woord afgeleid
Syntactic bootstrapping
Gebruiken van hele zinnen om de betekenis af te leiden
Overregulatie fouten
Het toepassen van regels op uitzonderingen waarvoor de regel niet geldt (breekte,loopte)
Internaliseren
Waarden/normen en regels van ouders en verzorgers internaliseren en zich eigen maken
Socialisatie
Kinderen leren normen en waarden en regels die passen bij hun toekomstige rol in de cultuur
Bidirectionaliteit
Ouders en kinderen beinvloeden elkaar (doordat het kind zich op een bepaalde manier gedraagt kiezen ouders een bepaalde opvoedingsstijl en andersom)
Poly victimisatie
Wanneer er sprake is van meerdere vormen van mishandeling
Via other orrieted induction
Ouders helpen andere persectieven te begrijpen en empathisch te zijn, dit helpt bij het internaliseren
Dyadisch niveau
Twee mensen vriendschap
Kliek
Groep kinderen die met elkaar spelen maar niet per se echt besties zijn
Gang
Groep waarbij het normaal is probleemgedrag te vertonen
Menigte
Groepen met gelijke stereotype reputaties
Linuistic intelligentie
Hoe goed je in woorden kan uitdrukken hoe je je voelt
Telegraphic speech
Het maken van zinnen die niet essentiele woorden er uit laten