Aardrijkskunde 3.2 t/m 3.4
absolute armoede
Armoede waarbij mensen niet kunnen voorzien in hun basisbehoeften: voeding, onderdak, onderwijs en gezondheiszorg.
anafalbetisme
het percentage van de bevolking dat niet kan lezen en schrijven.
armoedegrens
het inkomen dat iemand nodig heeft om te voorzien in de basisbehoeften
bruto binnenlands product (bbp)
De waarde van alle geproduceerde goederen en diensten in een land, gemeten over een jaar.
bruto binnenlands product (bbp) per hoofd
Het bruto binnenland product gedeeld door het aantal inwoners in een land.
Human Development Index (HDI)
Een vetal dat wordt gebruikt om de ontwikkeling van landen te meten.
indicator
kenmerk waarmee je de ontwikkeling van een land kunt meten.
levensverwachting
Gemiddeld aantal jaren dat iemand bij zijn geboorte naar verwachting heeft te leven.
relatieve armoede
armoede vergeleken met het gemiddeld inkomen van een land
welvaart
maatstaf die aangeeft of mensen gemiddeld voldoende geld hebben
welzijn
maatstaf die iest zegt over de kwaliteit van leven van mensen
centrum
rijke landen die heel hoog scoren op de HDI en een grote inbloed in de wereld hebben
dekolonisatie
het proces waarbij koloniën zelfstandig worden van de koloniale macht
kolonialisme
het innemen van overzeese gebeiden door europese landen om er economisch of politiek beter van te worden
kolonie
een gebied of land dat onder dwang van een ander land bestuurd wordt
ontwikkelingslanden
arme landen met lage score op de HDI
opkomende economieën
landen waarvan de economieën sneller groeien dan die van andere landen
periferie
arme landen met een lage scoren op de HDI
semiperiferie
landen die niet bij het centrum en de periferie horen.
westerse landen
Een groep rijke centrumlanden die bestaan uit: West-Europa, Verenigde Staten, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland, Japan, Zuid-Korea en Israël.
arbeidsintensief
productie waarbij vooral arbeiders nodig zijn
beroepsbevolking
alle mensen tussen 15 en 75 jaar die betaald werk hebben of zouden kunnen doen
commerciële landbouw
landbouw waarbij de producten vor de verkoop bestemd zijn
formele sector
Alle geregistreerde banen waarover inkomstenbelasting wordt betaald.
informele sector
werk waarvoor geen vergunning is afgegeven en waarover geen inkomstenbelasting wordt betaald. Van dit werk zijn geen gegevens bij de overheid bekend
kapitaalintensief
productie waarbij vooral geld (kapitaal) nodig is.
primaire sector
De economische sector die gericht is op het produceren van landbouwproducten en grondstoffen. Ook de mijnbouw en visserij horen bij deze sector
secundaire sector
De economische sector die gericht is op de productie van industiële goederen. Ook de bouw hoort bij deze sector.
tertiaire sector
de econamische sector die gericht is op het leven van diensten.
zelfvoorzienende landbouw
landbouw waarbij mensen voedsel produceren voor eigen gebruik.
welke indicatoren zitten in de paraplu van de HDI
levensverwachting, anafalbetisme, onderwijs toekomst, onderwijs verleden.
waarom blijven periferie landen arm?
de kwaliteit van het onderwijs, de gezonheidszorg en de infrastructuur is vaak slecht. Daarom is het moeilijk om aan de armoede te ontsnappen.