geschiedenis se4
invloedsfeer
een gebied dat onder grote invloed staat van een ander gebied
communisme
een politieke stroming. communisten streven naar een samenleving waarbij iedereen gelijk is
oostblok
de oost-europese landen die tijdens de koude oorlog in de russische invloedssfeer lagen
satellietstaat
een land dat volledig afhankelijk is van een ander land
kapitalisme
economie waarin ondernemers winst willen maken, er concurrentie bestaat en er privébezit is
westblok
de west-europese landen die tijdens de koude oorlog in de amerikaanse invloedssfeer lagen
ijzeren gordijn
de zwaarbewaakte grens tussen het oostblok en het westblok
koude oorlog
de periode van vijandschap tussen het kapitalistische west en het communistische oost (1945-1989). waarbij geen grote oorlog de blokken ontstond
blokkade van berlijn
het afsluiten van alle toeganswegen tot west-berlijn door stalin (1948- 1949)
NAVO
een militair bondgenootschap van de VS, Canada en west-europese landen
warschaupact
een militair bondgenootschap tussen de SU en de communistische landen in Oost-europa
marshallplan
de economische steun van de VS aan landen in europa, na de tweede wereldoorlog
containmentpolitiek
de amerikaanse politiek die moest voorkomen dat het communisme zich verder zou verspreiden
berlijnse muur
een muur rondom west-berlijn, gebouwd door de regering van de DDR
cubacrisis
de grote spanning tussen de SU en de VS, toen de SU raketten op cuba wilde plaatsen
perestrojka
een grote verandering in de communistische economie in de SU; de regering bepaalde niet meer alles in de economie en burgers mochten kleine bedrijven bezitten
glasnost
russich voor openheid. een grote verandering op politiek gebied in de SU waardoor er meer vrijheid kwam om je mening te geven en kritiek te uiten
val van de berlijnse muur
het opengaan van de grens tussen west- en oost berlijn
duitse hereniging
de vereniging van oost-duitsland en west-duitsland tot een land
wederopbouw
het herstel van de schade die de tweede wereldoorlog had veroorzaakt
gastarbeiders
arbeidskrachten uit het buitenland die tijdelijk naar nederland kwamen om te werken
consumptiemaatschappij
een maatschappij waarin veel mensen luxeproducten kunnen kopen
verzorgingsstaat
de overheid zorgt ervoor dat burgers een inkomen hebben en zorg krijgen, als ze dat nodig hebben
amerikanisering
de beïnvloeding van een cultuur door de amerikaanse cultuur
jongerencultuur
de eigen stijl, houding en opvattingen van een groep jongeren
individualisering
niet de groep waarbij iemand hoort, maar het individu (persoon zelf) bepaalt steeds meer wat goed voor hem/haar is
democratisering
als mensen meer inspraak krijgen, bijv in het bestuur, een organisatie of het gezin
secluarisatie
steeds minder mensen zijn gelovig en gaan naar de kerk. ook wel ontkerkelijking genoemd
ontzuiling
de invloed van de zuilen neemt af
2e feministische golf
feministen voeren actie in de jaren 60 en 70 om bestaande rollenpatronen te doorbreken en om te zorgen voor meer rechten voor vrouwen
poldermodel
samenwerking tussen de regering, werkgevers en werknemers om afspraken te maken
populisme
een politieke beweging die opkomt voor de belangen van het 'volk'en die zich afzet tegen zittende politici, die niet goed naar het 'volk' zouden luisteren
Verenigde Naties (VN)
een internationale organistie waarin bijna alle landen van de wereld samenwerken om te zorgen voor vrede, welvaart en rechtvaardigheid
veiligheidsraad
onderdeel van de VN dat als taak heeft de vrede te bewaken en dat militair mag ingrijpen. de raad heetf vijf permanente leden en 10 niet-permanente leden
vetorecht
het recht om 'nee' te zeggen tegen een besluit waardoor het niet word aangenomen, ook als een meerderheid voor is
EGKS
samenwerking va nzes europese landen op het gebied van kolen en staal vanaf 1951
EEG
samenwerking van een groeiend aantal europese landen op economisch gebied vanaf 1957
EU
samenwerking van een groot aantal eruopese landen op verschillende gebieden vanaf 1993
euro
de gemeenschapelijke europese munt die vanaf 2002 gebruikt wordt in een groot aantal europese landen
europese commissie
het dagelijkse bestuur van de europese unie
europees parlement
volksvertegenwoordiging van de europese unie
raad van ministers
vergadering waaraan uit elke EU-lidstaat een minister deelneemt, namelijk de minister die verantwoordlijk is voor het te behanedelen onderwerp
globalisering
landen over de hele wereld raken op politiek, economisch en cultureel gebied steeds sterker met elkaar verbonden
politieke islam
een politieke beweging die wil dat de samenleving wordt bestuurd volgens een bepaalde, strenge uitleg van de islam
terrorisme
het gebruik van geweld om mensen angst aan te jagen en zo politieke doelen te bereiken
multiculturele samenleving
samenleving die bestaat uit groepen mensen met verschillende culturen. ook wel: pluriforme samenleving
pluriforme samenleving
samenleving die bestaat uit groepen mensen met verschillende culturen. ook wel: multiculturele samenleving