Flashcards Maatschappijleer toets
Rechtsstaat
Een staat waarin burgers worden beschermt tegen machtsmisbruik van de overheid. De drie voorwaarden voor een rechtsstaat zijn: Trias Politica, Grondwet en Legaliteitsbeginsel.
Sociaal contract
Burgers en de staat hebben rechten en plichten opzichte van elkaar. De staat zorgt goed voor de burgers en de brugers houden zich aan de regels van de staat.
Grondwet
In de gronwet staan alle de grondrechten van de brugers, en er staat in hoe het land geregeerd wordt. De regels gelden voor de burgers en voor de overheid. Het geldt als het fundament (het welzijn) voor de rechtsstaat.
Legaliteitsbeginsel
Alles wat de overheid doet, wat de vrijheid van burgers beperkt, moet gebasseerd zijn op de wet.
Trias politica
De trias politica betekent dat de wetgevende macht, de uitvoerende macht en de rechtsprekende macht in een land bij verschillende instellingen liggen. Dit word ook machtenscheiding (of de scheiding der machten) genoemd.
Democratie
Een democratie is een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op de politieke besluitsvorming.
Dictatuur
In een dictatuur heeft één machthebber of één partij de absolute macht over de samenleving.
Strafrecht
Het strafrecht bestaat uit alle wetten waarin staat wat strafbaar is. Per strafbaar feit staat de maximale straf vermeld. Het strafrecht is er om de veiligheid van burgers te waarborgen.
Openbaar Ministerie (OM)
Alle officieren van justitie bij elkaar noemen we het Openbaar Ministerie (OM). Het is de taak van de officier van justitie om mensen die de wet overtreden op te sporen en voor de rechter te brengen. Een verdachte voor de rechter brengen heet iemand vervolgen. Een officier van justitie bepaalt dus met behulp van het proces-verbaal van de politite of er wel of geen rechtzaak moet komen.
Doelen van straf
Een straf wordt niet zomaar gegeven. De rechter kan verschillende doelen willen bereiken met het uitdelen van een straf: 1. Wraak van vergelding, 2. Afschrikking, 3. Recosialisatie, 4. Beveiliging van de samenleving.
Preventie
Overheidsbeleid dat zich richt op het voorkomen van crimineel gedrag.
Predictive Policy
Door middel van het verzamelen en analyseren van heel veel data over mensen, tijden en plaatsen, kan crimineel gedrag worden 'voorspeld'.
Etnisch profileren
Etnisch profileren betekent dat handhavers een etnische afkomst vermoeden op basis van iemands uiterlijk, en dat dit een rol speelt bij de inschatting hoe groot de kans is dat iemand crimineel gedrag vertoont.
Klassenjustitie
Als er sprake is van klassenjustitie, dan wordt niet iedereen op dezelfde manier behandeld door politie, justitie en/of rechters, terwijl dit volgens de wet wel zou moeten.
Trial by media
Het verschijnsel dat mogelijke daders al eerder en meer 'gestraft' worden middels sociale media aandacht dan middels rechtzaken.
Jeugdstrafrecht
Strafrecht voor jongeren tussen 12 en 18 jaar. Hierbij geeft een rechter een lagere, op meer resocialisatie gerichte straffen, vergeleken bij het volwassenstrafrecht.
Internationaal strafrecht
Lande bepalen hun wetten grotendeels zelf, maar zijn er ook internationalen vastgestelde (mensen) rechten die boven de wet van het land staan. In Den Haag staan verschillende internationale 'rechtbanken' voor dit soort zaken.