Begrippen hoofdstuk 1: Wat is maatschappijleer?
waarden (kernbegrip)
uitgangspunten of principes die mensen belangrijk vinden en daarom willen nastreven
normen (kernbegrip)
regels over hoe je je op grond van een bepaalde waarde behoort te gedragen
maatschappelijk vraagstuk
ontstaan als normen en waarden botsen. we spreken van een maatschappelijk vraagstuk als:
-grote groepen de gevolgen ervan ondervinden
-er sprake is van belangentegenstellingen
-een gemeenschappelijke aanpak nodig is waarbij de overheid vaak een rol heeft
belang
het voordeel dat iemand ergens bij heeft
belangentegenstellingen
ontstaan onder andere door verschil in maatschappelijke positie, levensovertuiging of ideologie
dilemma
een lastige keuze uit twee of meer alternatieven die allemaal duidelijke nadelen hebben
overheid
bestuurders, volksvertegenwoordigers en ambtenaren samen, is verantwoordelijk voor het opstellen, de uitvoering en de naleving van alle wetten
macht (kernbegrip)
het vermogen om het gedrag of denken van anderen te beïnvloeden, desnoods met dwang
machtsbronnen
de manier waarop iemand het gedrag en denken van anderen kan beïnvloeden, heeft te maken met de machtsbronnen die hij tot zijn beschikking heeft (geld, beroep, kennis, aanzien etc.)
sociale ongelijkheid (kernbegrip)
een ongelijke verdeling van kennis, financiële middelen en (politieke) macht
sociale cohesie (kernbegrip)
de mate waarin mensen zich verbonden voelen met elkaar
desinformatie
onjuiste of misleidende informatie die expres wordt gemaakt en verspreid om geld te verdienen, de publieke opnie te beïnvloeden en/of om iemand , een groep mensen, een organisatie of land te beschadigen
manipulatie
het opzettelijk verdraaien of weglaten van feiten
indoctrinatie
mensen krijgen langdurig, systematisch en dwingend eenzijdige opvattingen opgedrongen met de bedoeling dat zij deze opvattingen kritiekloos overnemen
complottheorie
volgens een complottheorie zijn bepaalde gebeurtenissen het resultaat van een samenzwering tussen mensen of groepen met kwaadaardige bedoelingen
filterbubbel
het verschijnsel waarbij hetgeen iemand online aangeboden krijgt is afgestemd op wat hij eerder heeft opgezocht, gepost, geliked, of gedeeld
referentiekader
alles wat je bezit aan kennis, ervaringen, normen, waarheden en gewoonten
stereotype
een vaststaand beeld van een groep mensen die je allemaal hetzelfde kenmerk of dezelfde kenmerken toeschrijft
stelling
een geformuleerd standpunt
argument
een uitleg waarom je iets vindt