FILKOM
ang wika ay isang set o kabuuan ng mga sagisag na ginagamit sa komunikasyon.
Emmanuel Todd (1987)
ang wika ay proseso ng malayang paglikha
Noam Chomsky
ang wika ay kasintanda ng kamalayan
Karl Marx
pinangangalagaan ng isang bayan ang kanyang wika
Jose Rizal
ang wika ay mahalagang kasangkapan upang maipahayag ng tao ang kanyang damdamin at kaisipan
Espina at Borja
tinukoy at ipinaliwanag ang apat na kahalagahan ng wika
Bernales (2009)
makahulugang tunog
Ponema
maliit na yunit ng salita
Morpema
pag-aaral sa mga ponema
Ponolohiya
pag-aaral sa mga morpema
Morpolohiya
makaagham na pag-aaral ng mga pangungusap
Sintaksis
makahulugang palitan ng mga pangungusap
Diskurso
pagdadagdag ng a, at, o o pag iiba ng tunog
Morpemang Ponema
walang panlapi or payak na salita
Morpemang Salitang-Ugat
idinurugtong sa salitang-ugat
Morpemang Panlapi
depende sa lugar na tinitirahan
Lalawiganin
salitang kanto, pagbabaliktad ng mga salita
Balbal
pagpapaikli ng mga salita
Kolokyal
wikang Filipino
Pambansa
pinakamataas na antas ng wika
Pampanitikan
wikang kinagisnan
Unang Wika
exposure sa ibang wika
Ikalawang Wika
wikang nagmumula sa lumalawak na mundo
Ikatlong Wika
may iisang bigkas, tono, inotasyon
Homogenous
may varayti at pagkakaiba-iba
Heterogenous
pagpapatupad ng isang wika
Monolinggwalismo
pag gamit ng dalawang wika
Bilinggwalismo
paggamit o pagkontrol ng wika na tila ba ito ang katutubong wika
Bloomfield (1935)
magkasalitan na paggamit ng dalawang wika
Uriel Weinreich (1953)
sapat ng kakayahan sa makro kasanayang pangwikang kinabibilangan ng pakikinig, pagbasa, pagsulat
John Macnamara (1967)
social studies, work education, character education, health, at pe ay ituro sa Filipino; science at mathematics ay ituro sa Ingles
DepEd Order 25
ang Pilipinas ay isang bansang __ mahigit 150 na wika at wikain
Multilinggwalismo
wikang opisyal ang maaaring gamitin sa anumang uri ng komunikasyon, lalo na sa anyong nakasulat
Virgilio Almario (2014)
Filipino at Ingles ang wikang opisyal
Artikulo 14 ng 1987 Konstitusyon
ang tao ay nilalang na may kakayahang makipag-ugnayan
Genesis 2:20
Tore ng Babel
Genesis 11: 1-9
paggaya sa tunog ng kalikasan
Ding Dong
paggaya sa tunog ng hayop
Bow Wow
masidhing damdamin
Pooh-Pooh
kumpas o galaw ng kamay
Ta-Ta
pwersang pisikal
Yo-He-Ho
katulad ng teoryang Ta-Ta
Yum-yum
paglalaro, pagtawa
Sing-song
hawig ng teoryang Pooh-Pooh
Hey you!
tunog ritual
Tarara-boom-de-ay
hindi sinasadya, walang kabuluhang tunog
Babble Lucky
mahikal o relihiyoso
Hocus Pocus
may kaugnayan sa arbitraryo
Eureka!
tungkol romansa
La-la
tunog na mula sa mga bata
Mama
may iba’t-ibang grupo na nag-migrate sa Pilipinas
Wave Migration Theory (Dr. Henry Otley Beyer)
nakakita ng isang bungo at isang buto ng panga sa yungib ng Tabon (1962)
Dr. Robert Fox
siya ang naglabas na unang nagkaroon ng tao sa Pilipinas kaysa Malaysia at Indonesia
Landa Jocano
ang mga Austronesian ay nagmula sa Timog Tsina at Taiwan
Peter Bellwood
ama ng arkeolohiya ng Timog-Silangang Asya; ang mga Austronesian ay nagmula sa isla ng Sulu at Celebes
Wilhelm Solheim II
nagmula sa Timog-Silangan at Pilipinas
Tunay na Negrito
nagmula sa Australia at Ainu ng Hapon
Austroloid-Sakai
gumamit ng balangay
Proto-Malayo
natagpuan ang isang buto ng paa sa kuweba ng Callao, Cagayan
Dr. Armand Mijares
unang Kastilang gobernador-heneral (1565)
Miguel Lopez de Legazpi
nagpasiya ng ngalang “Felipinas” bilang parangal kay Haring Felipe II na kalaunan ay naging “Filipinas”
Ruy Lopez de Villalobos
kalagayan ng mga katutubo noon
Barbariko, di sibilisado, pagano
Ordeng Misyonerong Espanyol
Agustino, Pransiskano, Dominiko, Heswita, Rekolekto
sinulat ni Padre Blancas de San Jose at isinalin ni Tomas Pinpin
Arte Y Reglas de la Lengua Tagala (1610)
Padre Gaspar de San Agustin
Compendio de la Lengua Tagala (1703)
Padre Pedro de San Buenaventura
Vocabulario de la Lengua Tagala (1613
Padre Diego Bergano
Vocabulario de la Lengua Pampango (1732)
Padre Marcos Lisboa
Arte de la Lengua Bicolana (1754)
Francisko Lopez
Arte de la Lengua Iloka
unang aklat; Padre de Placencia at Padre Domingo Nieva
Doctrina Christiana (1593)
ikalawang aklat; Padre Blancas de San Jose
Nuestra Señora del Rosario (1602
ikatlong aklat; San Juan Damasceno; salin ni Padre Antonio de Borja
Barlaan at Josaphat (1780)
Padre Modesto de Castro
Urbana at Felisa
buhay ni Hesukristo
Pasyon
Padre Miguel Lucio Bustamante na isang Pransiskano
Si Tandang Basio Macunat
“Mese de Maggio”; Padre Mariano Sevilla
Mga Dalit kay Maria (1865)
nagmungkahi na turuan ang mga Indio ng Espanyol
Gobernador Francisco Tello de Guzman
naniniwalang kailangang maging bilinggwal ng mga Filipino
Carlos I at Felipe II
iminungkahi na ituro ang Doctrina Christiana sa wikang Espanyol
Carlos I
inulit ang utos na pagturo ng wikang Espanyol; nabigo ang kautusan
Haring Felipe II
lumagda ng isang dikreto; paparusahan ang mga hindi susunod
Carlos II
gamitin ang wikang Espanyol sa lahat ng paaralan
Carlos IV
Andres Bonifacio; wikang tagalog ang ginamit
Katipunan
bilang opisyal na wika ayon sa pinagtibay na Konstitusyong Biak-na-Bato noong 1899
Tagalog
Ginamit ang wikang___ sa iba’t-ibang panitikan
tagalog
dakilang lumpo
Apolinario Mabini