Begrippen Economie H.1-6
Middelen
Alles wat je nodig hebt om in je behoeften te voorzien.
Belangrijkste middelen zijn geld en tijd.
Schaars
Iets is schaars als het er niet van zelf is, er zijn productie middelen gebruik om het te maken.
prioriteiten stellen
Je kiest voor jezelf welke behoeften je het belangrijkst vindt.
Vrije goederen
Goederen die vrij beschikbaar zijn en waarvoor geen middelen zijn ingezet om ze te verkrijgen.
Doelgroep
Een groep consumenten met dezelfde kenmerken voor wie een reclame of product is.
Marketinginstrumenten - De 6 P's
- Productbeleid
- prijsbeleid
- plaatsbeleid
- promotiebeleid
- presentatiebeleid
- personeelsbeleid
Marketingmix
Het gebruik van meerdere marketinginstrumenten (6 P's) tegelijk.
Duurzaam consumeren
Je houdt bij jouw aankopen rekening met de gevolgen voor andere mensen en het milieu.
Keurmerk
Een logo op een product waarmee de fabrikant laat zien dat het product aan bepaalde eisen voldoet.
Maatschappelijke kosten
Alle nadelen die we als samenleving ondervinden van bijvoorbeeld milieuschade.
Bruto binnenlands product
Bbp.
De totale waarde van alle geproduceerde goederen en diensten in een land.
Inkomensvormen
- Inkomen uit arbeid: loon, vakantiegeld, inkomen in natura.
- Inkomen uit bezit: rente, dividend, huur, pacht.
- inkomen uit overdracht (overdracht inkomen): zakgeld, kleedgeld, toeslagen, uitkeringen.
Modaal inkomen
Het inkomen dat het meeste voorkomt.
Nationaal inkomen
Wat alle inwoners samen aan inkomen hebben uit arbeid en bezit.
Lorenzcurve
Grafiek die de verdeling van het nationaal inkomen over de bevolking laat zien.
Welvaart
De mate waarin je in je behoeften kunt voorzien.
Welzijn
De kwaliteit van je leven.
Budgetteren
Je inkomsten en uitgaven op elkaar afstemmen.
Begroting
(Budgetplan)
Een overzicht van je verwachte inkomsten en uitgaven.
Dagelijkse uitgaven
Huishoudelijke uitgave: supermarkt, persoonlijke verzorging, cadeautje, uitgaan.
Incidentele uitgaven
Uitgaven die je niet zo vaak doet: vakantie, huishoudelijke apparaten.
Nibud
Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting.
Geeft voorlichting over hoe je je inkomsten en uitgaven het best op elkaar kan afstemmen.
Reserveren
Je zet je geld opzij om later een bepaalde grote uitgave te kunnen doen.
Vaste lasten
De uitgaven die je met een vaste regelmaat moet betalen: huur, abonnementen.
Aanbod van geld
Geld op je spaarrekeningen.
ECB
Europese Centrale Bank.
De centrale bank van de eurozone.
Geldfuncties
Ruilmiddel, Spaarmiddel, Rekenmiddel.
Inflatie
Een algemene stijging van prijzen.
Rente
De prijs voor geld.
Saldo
Het bedrag dat op je bankrekening staat.
Creditsaldo (+) of Debetsaldo (-).
Vraag naar geld
Gezinnen en bedrijven willen geld lenen.
Beleggen
Je koopt iets waarvan je verwacht dat het meer waard wordt.
Dividend
De winstuitkering van een bedrijf aan de aandeelhouders.
Rente (bij sparen)
Een vergoeding die je krijgt van de bank voor jouw spaargeld.
Rente wordt uitgedrukt in procenten per jaar.
Spaardeposito
Spaarrekening waarop je geld voor een afgesproken tijd vast staat tegen een vast rentepercentage.
Spaarmotieven
Redenen om te sparen: doel, rente, voorzorg.
Consumptief krediet
Een lening voor de aanschaf van een consumptiegoed.
Hypothecaire lening
(hypotheek) Een lening voor de aankoop in termijnen van een woning.
Koop op afbetaling
Een kredietvorm waarbij je een aankoop in termijnen kunt afbetalen.
Kredietkosten
Alles wat je meer terugbetaalt dan het geleende bedrag.
Kredietvormen
Soorten leningen.
Bij een bank:
- Persoonlijke lening
- Doorlopend krediet
- Salariskrediet
Bij leveranciers:
- Koop op afbetaling
- Private lease
Private lease
Je gebruikt privé een consumptiegoed zonder dat het van jou is, hiervoor betaal je een vast maandbedrag.
Afschrijving
De jaarlijkse waardevermindering van kapitaalgoederen.
Investeren
Kapitaalgoederen aanschaffen, zoals machines of voertuigen.
Kostprijs per product
De kosten die je hebt voor het maken van 1 product.
Productiefactoren
De middelen die je nodig hebt om iets te produceren: natuur, arbeid, kapitaal, ondernemerschap
Toegevoegde waarde
Wat producten meer waard maken doordat bedrijven ze bewerken.
Variabele kosten
Kosten die mee veranderen als je meer of minder gaat produceren.
Vaste kosten
Kosten die gelijk blijven als je meer of minder gaat produceren.
Brutowinst
Wat je overhoudt van de omzet nadat je de inkoopwaarde ervan betaald hebt.
Brutowinstopslag
Het bedrag dat en winkelier optelt bij de inkoopprijs om daarmee de verkoopprijs te berekenen.
Consumentenprijs
Winkelprijs. De verkoopprijs inclusief btw.
Nettoresultaat
nettowinst of nettoverlies. Het bedrag dat uiteindelijk overblijft nadat je van de brutowinst ook alle bedrijfskosten betaald hebt.
Omzet
Verkoop Opbrengst. Het totaalbedrag dat je ontvangt door de verkoop van producten.
Arbeidsproductiviteit
De productie per persoon in een bepaalde tijd.
Maatschappelijke opbrengsten
Positieve gevolgen van productie voor de samenleving.
Productiecapaciteit
De maximale hoeveelheid producten die een bedrijf kan maken.
Aandbod
Alles wat producenten te koop aanbieden.
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
Bedrijven houden bij hun productie rekening met de gevolgen voor mens en milieu.
Markt
Alle vraag en aanbod van en naar een product, zoals de woningmarkt of de graanmarkt.
Marktaandeel
Je afzet in procenten van de totale afzet op de markt. Of je omzet in procenten van de totale omzet.
Vraag
De hoeveelheid producten die mensen willen kopen.
Arbeidsmotieven
Redenen om te willen werken.
Arbeidsverdeling
Personen of bedrijven doen werk waarin zij gespecialiseerd zijn.
Cao
Collectieve arbeidsovereenkomst. Afspraken per bedrijfstak over de arbeidsvoorwaarden.
Eenmanszaak
Onderneming met 1 eigenaar.
Productiesectoren
Indeling van productie en arbeid in: primaire, secundaire, tertiaire en quartaire sector.
Zelfstandige
Iemand die met een eigen bedrijf zijn inkomen verdient.
Zzp'er
Zelfstandige zonder personeel.
Algemene wet gelijke behandeling
Wet die het werkgevers verbied om onderscheid te maken op basis van leeftijd, gender, afkomst, religie en seksuele geaardheid.
Arbeidsparticipatie
Arbeidsdeelname. Het percentage van de bevolking dat werkt of wil werken.
Arbowet
Wet met regels voor veilige en gezonde arbeidsomstandigheden.
Flexibele baan
Je hebt alleen werk wanneer een bedrijf je nodig heeft.
Minimumloon
Het loon dat je vanaf 21 jaar minstens moet verdienen in een voltijdbaan.
Werknemersverzekeringen
Een uitkering voor mensen die in loondienst werken of hebben gewerkt. bvb de WW en de WIA.
Zwart werk
Betaald werk waarover je geen belasting of sociale premies betaald.
Arbeidsmarkt
Het geheel van vraag en aanbod naar en van arbeid.
Beroepsbevolking
Iedereen van vijftien jaar tot de pensioenleeftijd die werkt of werkloos is.
Geregistreerde werkloosheid
Wanneer je als werkloze bent ingeschreven bij het UWV.
Krappe arbeidsmarkt
Meer vraag naar arbeid dan aanbod van arbeid.
Ruime arbeidsmarkt
Meer aanbod van arbeid dan vraag naar arbeid.
Verborgen werkloosheid
Als je werkloos bent en niet bent ingeschreven bij het UWV.
Werkgelenheid
Alle arbeidsplaatsen bij bedrijven en de overheid.
Conjuncturele werkloosheid
Werkloosheid die het gevolg is van minder vraag naar goederen en diensten door afnemende bestedingen.
Frictiewerkloosheid
Kortdurende werkloosheid omdat er tijd nodig is om een nieuwe baan de vinden.
Loonmatiging
Beperking van de loonstijging.
Regionale werkloosheid
Werkloosheid die in bepaalde gebieden hoger is dan het gemiddelde in het land.
Seizoenwerkloosheid
Werkloosheid doordat werk alleen in een deel van het jaar gedaan kan worden.
Structurelen werkloosheid
Werkloosheid als gevolg van problemen aan de aanbodkant van de economie.
Betalingsbalans
Een overzicht van alle ontvangsten uit het buitenland en alle betalingen aan het buitenland.
Exportquote
De totale uitvoerwaarde als percentage van het nationaal inkomen.
Importquote
De totale invoerwaarde als percentage van het nationaal inkomen.
Gesloten economie
Een land met weinig in- en uitvoer in verhouding tot het nationaal inkomen.
Het land heeft een lage import- en exportquote.
Open economie
Een land met veel in- en uitvoer in verhouding tot het nationaal inkomen.
Het land heeft een hoge import- en exportquote.
Wederuitvoer
Goederen worden eerst ingevoerd en onbewerkt of na een korte bewerking doorverkocht aan het buitenland.
Contigentering
Importquota.
Er mag een beperkt aantal producten worden ingevoerd.