Kennistoets
Inprenting
Opslaan van informatie
Retentie
Bewaren van informatie
Reproductie
informatie ophalen
Expliciet
feiten en ervaringen worden opgeslagen
impliciet
Motorische dingen worden opgeslagen (bewegen)
Episodisch geheugen
het geheugen van gebeurtenissen denk aan jeug herinneringen, werk of vakantie
Semantisch geheugen
Dit geheugen staat voor kennis.
kennis over de wereld.
weet hoe dingen werken
Prospectief geheugen
staat voor wat je nog gaat doen of moet doen in de toekomst.
denk aan een vakantie, iets wat elke week moet gebeuren of een aankomende vakantie.
dit is vaak geheegen dat wordt aangetast bij ziektes
Procedueel geheugen
vaardigheden (motorisch en mentaal)
Priming
herkennen van informatie door het eerder gezien te hebben
Conditionering
het aanleren van verschil van 2 stimuli.
klassiek= het aanleren van voorwaardelijke reflectie
Hippocampus
onderdeel van het limbisch systeem en verbonden met de neocortex.
beoordeelt informatie en bepaalt of het moet worden opgeslagen.
vormen van engrammen.
verstevigen en consolideren van engrammen.
Anterograde amnesie
Er kunnen geen nieuwe engrammen worden gevormd, dus geen nieuwe informatie meer opgeslagen. de client vergeet dingen na een paar minten
retrograde amnesie
gevormde engrammen worden niet verder gehecht.
heriineringen van voor het letsel gaan vervagen.
recentye herinneringen van voor het letsel vervagen eerst.
Het amnetische syndroom
-combi van anterograde en retrograde amnesie.
-komt vaak voor in allerlei gradaties van ernst afhandelijk van het letsel en de ziekte.
-gaat vaak gepaard met andere neurologische stoornissen.
-er zijn ook nog intacte functies zoals werkgeheugen, jeugdherinneringen, vaardigheden en intelligentie.
Confabulaties
- het opvulolen van gaten in het geheugen met fantasie.
- Ontstaan als het amnetisch syndroom gepaard gaat met beschadiging van de frontale kwabben.
- Is onbewust.
- Vaak bij het syndroom van Korsakov.
Amnesie in het dagelijks leven
Problemen met zelfverzorging.
Problemen met uitvoeren dagelijkse handelingen.
Moeite met sociale activiteiten.
Moeite met dingen begrijpen en oplossen van problemen.
Desoriëntatie van plaats en tijd.
Korsakov
Wordt veroorzaakt door vitamine D tekort.
Komt vaak voor bij alcoholisten.
Alzheimer
Amnetisch syndroom is vaak het eerste symptoom.
Hersentrauma
Na een hersenkneuzing en coma ontstaat PTA.
Geen geheugensporen gevormd.
Retrograde amnesie komt hiervoor.
Geheugenstoornissen bij ouderen.
-Het impliciete geheugen (motorisch) blijft beter intact dan het expliciete.
-Het semantische geheugen (kennis) blijft beter intact dan het episodische ( gebeurtenissen)
-Problemen met onthouden van afspraken en voornemens.
-Moeite met details.
-Moeite met actief opslaan en terughalen van informatie.
Afasie
Niet meer goed kunnen praten.
Apraxie
Niet meer goed kunnen handelen, je weet niet meer goed hoe een voorwerp werkt.
Agnosie
Iemand of een voorwerp niet meer herkennen.
Alzheimer
Hersenen verschrompelen
Nieuwe informatie wordt niet opgeslagen
Geleidelijke achteruitgang
Lopen lukt vaak nog wel
Niet echt erfelijk
hippocampus
wordt nieuwe info opgeslagen
Vasculaire dementie
-In de bloedvaten een probleem ( vaak al iets van een hersenbloeding gehad)
-Ene keer gaat het goed andere keer niet.
-Traagheid in denken, spreken en handelen vaak als gevolg van beroertes en tia’s.
Lewybody dementie (hersenstam coördinatie)
-Start met concentratieproblemen daarna geheugen en vaak problemen met bewegen
-Klachten wisselen van dag tot dag, word met de loop erger
-Vaak hallucinaties
-Geen erfelijkheid
Frontaal temporaal dementie (frontale en temporale kwab)
-Verandering in sociaal gedraag, taal of bewegen.
-Daarna pas verlies van geheugen
-De verloop is onvoorspelbaar, ligt aan de persoon
De bedreigde ik
Cognitieve fase
- Lastig regie houden
- Behoefte aan oriëntatie
- Veranderingen en nieuwe situaties worden vermeden
Omgaan:
- Ruimte geven om gevoelens te uiten
- Behoeden voor vergissingen en missers
- Stimuleren van zelfstandigheid
• Verdwaalde ik
Emotionele fase:
- Desoriëntatie in tijd, plaats en persoon neemt toe
- Maakt zoekende indruk
- Primaire behoeften worden sterker
Omgaan:
- Vaste gewoonten en routines
- Langzaam praten
- Gesloten vragen
- Wachten tot het kwartje valt bij een gesprek
• Verborgen ik
Psychomotore fase
- Niet meer bewust van zichzelf een de omgeving
- Besef tijd, plaats en persoon verdwenen
Omgang:
- Goed observeren wat er in de persoon omgaat
- Rustige omgeving, geen harde geluiden
- Liedjes uit de kindertijd
Verzonken ik
- Nauwelijks contact
- Primaire behoeften en geen emoties
Omgang:
- Rustige omgeving
- Aangename zintuigelijke prikkels zoals warmte en geuren
Symptomen dementie
- Oriëntatie
- Geheugen
- Aandacht en tempo van informatieverwerking
- Executieve functies
- Taal
- Praxis
- Redeneer vermogen
- Sociale cognitie
- Persoonlijkheid en gedragsveranderingen en psychische klachten
Omgaan met dementie
- Zintuigen stimuleren
- Trek aandacht als je iets wilt zeggen
- Korte zinnen praten
- Beelden van vroeger zijn meer herkenbaar
- Lach met elkaar
De EDOMAH
Ergotherapie
Bij
Dementie en hun
Mantelzorger
Aan
Huis
Trauma
ongeluk of val
Indirect trauma
indirecte kracht op bot wat breekt
Direct trauma
directe kracht op het bot wat breekt
Pathologisch
- Normale kracht maar er is een abnormaal bot
- Osteoporose
Stressfactuur
Scheurtjes door overbelasting
richting botbreuk
dwarse, schuine of spiraal breuk
open botbreuk
bot kan door huid steken of letsel aan de spieren
Genezing fracturen
- Stabiliteit (immobiliteit) dus geen beweging van botstukken.
- Spalkjes, mitella, gipsbeen en operatie etc.
- Doorbloeding (bot moet worden afgebroken maar ook opnieuw gemaakt) daar zijn voeddingstoffen voor nodig (osteoblasten).
- Afvoer van afvalstoffen osteoclasten.
De femur
Bovenbeen
os coxae
heupbeen
• Conservatief
behandeling zonder operatie (indien sprake van goed botweefsel )
Operatie: interne fixatie
Heupschroef (afhankelijk locatie en type breuk)
Heupprothese (als heupschroef niet mogelijk is)
Kan bij de kop van het femur
Compleet bij kop en kom
Gecementeerde complete heupprothese
nieuw geplaatste kop en kom
Leefregels complete heupprothese
- De prothese is meteen stabiel en kan dus gelijk gebruikt worden
- De spieren en banden daarom heen hebben wel schade en zijn zwak
- Beweging is goed
- Slapen op de rug, kussen tussen de benen
- 6 weken geen auto rijden
- Fietsen ook niet aangeraden
- 2 weken niet in bad, douchen wel
- Geen flexie van de heup
ilium
darmbeen
acetabulum
zitbeen
pubis
schaambeen
sacrum
heiligbeen
coccyx
staartbeen
Diafyse
het lange stuk
- Compact bot + mergholte
Spongieus bot (substantia spongiosa)
- sponsstructuur
- Botbalkjes (trabecula)
- Niet zo zwaar
- Minder energie nodig om te verplaatsen
- Krachten vanuit alle richtingen
- Beenmerg
Botdichtheid
- Gewicht per cm3 bij hoeveelheid kalkzouten
Trabeculas
verbindingsbalkjes zijn zwaar door kalkzouten
Als je meer trabeculas hebt is de bot zwaarder, hoe minder hoe lichter het bot.
Belasting
- Botdichtheid wordt groter bij belasting
- Bot wordt sterker in de richting waarop de druk- en trekkrachten werken
Osteoporose
- Verlaagde botdichtheid
- Verlaagde botmassa en
- Veranderde structuur
- Spongieuze matrix wordt minder sterk
Oorzaken en risicofactoren
- calcium in- en opname moet goed zijn
- vitamine d is belangrijk
- roken en alcohol
- oestrogenen
- medicatie
- beweging
kenmerken Reuma
- pijn en stijfheid
- chronische (en progressieve) ziekte
- 3 categorieën
- Artrose
- Wekedelenreuma
- Onstekingsreuma
Artrose
- Synoviale gewrichten
- Glad en dun kraakbeenlaagje om de botuiteinden
- Gewrichten kunnen heel mooi langs elkaar heen bewegen
- Knieën en elle bogen
- Scheurtjes in kraakbeen
- Daarna bot aangroei
- Kleinere gewrichtsspleet
- Steeds pijnlijkere beweging
Betekenis Zorgtechnologie
- Het toepassen van (ondersteunende) technologie in de zorg
- Voor mensen (optimale ondersteuning)
- Voor verbeteren van de zorg zelf
Doel Zorgtechnologie
- Vergroten zelfstandigheid
- Verbeteren van kwaliteit van leven
- Goedkoper maken van..
- Het makkelijker maken van handelingen
- Vergroten efficiency van de zorg
- Het sneller kunnen uitvoeren van..
- Het beter kunnen
Voorbeelden zorgtechnologie
- Robotica
- EHealth
- Beeldzorg
- Big data
- EPD
- Serious gaming
- Domotica
- VR & AR technologie
- 3D printen
- Sensor technologie
- Kunstmatige intelligentie (AI)
- Hulpmiddelen (geavanceerd)
Domotica
Het toepassen van technologie en diensten binnen de woonomgeving, met het doel betere kwaliteit van wonen te realiseren.
Lichaamszwaartepunt
zit bij de navel
Wat is balans
Het lichaamszwaartepunt ligt binnen het steunvlak
Moment
Moment : kracht x arm
wat is Compenseren voor een verstoring van het evenwicht
Compenseren voor een verstoring van het evenwicht
gevolgen van valangst
- Vicieuze cirkel
- Minder bewegen, minder spierkracht, minder balans
- Minder vaak naar buiten
- Minder vitamine D
- Osteoporose
- Minder sociale contacten
- Geïsoleerd
- Eenzaam
- Depressie
Ergotherapierichtlijn valpreventie en Doelen van de richtlijn
- Bevorderen van een eenduidige en evidence-based handelen van ergotherapeuten.
- Concrete praktische aanbevelingen, gebaseerd op wetenschappelijke inzichten & opvattingen van experts.
- Inzicht geven aan verwijzers/ andere disciplines/ cliënten.
ziekte van Parkinson
- De ziekte van Parkinson is een chronisch (blijvend) progressieve (steeds slechter) aandoening van de hersenen, waarbij als voornaamste kenmerk verlies optreedt van dopamine producerende cellen in de substantia nigra (hersenstam)
hoe ontstaat Parkinson
Er ontstaan stapelingen van eiwitten in neuronen, de Lewy-lichaampjes, die leiden tot de celdood van dopamine producerende neuronen.
Substantia nigra in de hersenen
- Projecties naar de cortex en limbisch systeem (automatische reactie)
- Stimulerende functie van hersenstam op motorische systeem
- Klachten ontstaan als 60-70% van de dopamine producerende neuronen in de substantia nigra is afgestorven
Kenmerken asymmetrisch hypo kinetisch -rigide syndroom
- Bradykinesie (beweging zijn trager)
- Rusttremor (trillen) is ook erger bij emotie en spanning
- Rigiditeit (loden pijp)
- Houdingsinstabiliteit (sneller vallen)
Kenmerken Parkinson
- Minder spontane motoriek
- Maskergelaat
- Zachte spraak
- Spreekselvloed
- Verminderde armzwaai
- Verminderde fijne motoriek
- Schuifelend lopen
- Freezing
Wanneer is zorg goed?
wanneer de zorg:
- Veilig
- Effectief
- Efficiënt
- Persoon gericht
- Gelijkwaardig
- Tijdig
Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (wkkgz)
Doel: openheid over klachten en ongewenste gebeurtenissen en ervan leren.
Wet maatschappelijke ondersteuning (wmo)
Doel: zo lang mogelijk thuis blijven wonen met ondersteuning en financiële middelen voor
- Huishoudelijke zorg
- Vervoersvoorziening
- Woonvoorzieningen
Wet langdurige zorg (Wlz)
Intensieve zorg in een instelling of thuissituatie
- Zorgprofielen via Centrum Indicatiestelling Zorg
- Zorgzwaartepakket bepaalt hoe intensief die benodigde zorg is
Zorgverzekeringswet (Zvw)
Basiszorgverzekering zoals iedere Nederlander heeft
- Voor ouderenzorg gericht op opname in instelling voor herstelzorg naar de thuissituatie
- ELV: herstelzorg waarbij de nadruk op tijd voor herstel in een zorginstelling
- GRZ: Geriatrische revalidatie in een zorginstelling gaat om intensievere therapie bij complexe zorg
Persoonsgebonden budget (PGB)
Een geldbedrag om in de thuissituatie zelf zorg in te kopen.
Eigen keuze voor zorgverleners, zelf afspraken maken over de zorg met zorgverleners. Zelf de regie behouden.
Overige wet-/regelgeving
- Meldcode huiselijk geweld
- Wet op geneeskundige behandelingsovereenkomst
- Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)
- Beroepscode en gedragsregels ergotherapeut
Welke houdingen observeer je?
- Meldcode huiselijk geweld
- Wet op geneeskundige behandelingsovereenkomst
- Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)
- Beroepscode en gedragsregels ergotherapeut
Observeer stand van:
- Handen en armen
- Borstkas en romp
- Hoofd
- Benen en voeten
- Wervelkolom
Waar let je op?
- Drukverdeling
- Stabiliteit
- Symmetrie
- Spiertonus
- Ademhaling