-politieke & burgerrechten
-sociale/economische rechten
-collectieve/culturele rechten
-->ieder mens heeft recht op deze rechten -->ongeacht hun origine
Tot 19e eeuw nachtwakersstaat.
-->door industriele revolutie onstaat de sociale kwestie.
-->overheid begin lt verantwoordelijkheid te voelen voor welzijn van burgers.
-->beetje worden rechten voor mensen verbeterd.
-->dit vormde de basis voor de verzorgingstaat:
-verzorgd van wieg tot graf
-sociaal minimum
-stelsel-->samenhang van wetten
-sociaal-->collectieve verantwoordelijkheid
-zekerheid-->financiële zekerheid
sociale zekerheid:
1.verschaffen van inkomen-->bestaansminimum
2.preventie-->voorkomen dat mensen terugvallen op sociale zekerheid
3.reintergratie-->terug op eigen benen
-het kost te veel geld voor de overheid
-mensen worden lui en afhankelijk van sociale zekerheidrecht
Sociale voorzieningen-->Belastingen. bv:bijstand, kinderbijslag, huurtoeslag.
Sociale verzekeringen-->Premies.
split in 2
1.Volksverzekeringen:
AOW(67)
ANW
--->alleen voor ingezeten van NL
2.Wernemersverzekeringen:
WIA(arbeidsvermogen)
WW
---->alleen voor werknemers in loondienst
is een natuurlijk persoon(mens) van jonger dan de voor hen geldende leeftijdnvoor AOW in een publiek(overheidsdienst)/
privaatrechtelijke(bedrijf) dienstbetrekking.
-er is een contract of mondelijke afspraak.
-en wanneer er werk word verricht door de werknemer.
-er word loon betaald(dit kan im verschillende vormen gebeuren).
-er is sprake van een gezagsverhouding.
het gaat om een beloning
geen werknemer? toch verzekerd.
-werknemer zijn (verzekerd zijn voor de WW)
-werkloos zijn
-voldoen aan referte-eisen
-geen uitsluitingsgronden
-voldoen aan de verplichtingen
-ten minste 5 van de arbeidsuren p/week verloren
of-->ten minste de helft van de arbeidsuren en de loondoorbetaling moet gestopt zijn.
WEKEN-EIS:
in de 36 weken voorafgaand aan werkloosheid min.26 weken gewerkt;
-->basisuitkering van 3 maanden; 2 maanden 75% van het loon, 1 maand 70% van het loon.
JAREN-EIS
in de 5 jaar voorafgaand aan werkloosheid moet min.4 jaar gewerkt(per jaar min.52 dagen).
--->als naast de weken-eis aan de jaren-eis wordt voldaan is er recht op een 'verlengde uitkering'. (70% van het loon) met een duur die afhankelijk is van het arbeidsverleden (max 24 maanden of soms 35 CAO).
-bedrijven moeten min 70% van salaris 2 jaar loon doorbetalen(nooit minder dan minimumloon en nooit meer dan 70% x max. dagloon).
-meeste CAO's/arbeidsovereenkomsten eerste jaar 100% salaris doorbetalen.
-werkgevers hoeven niet te weten waarmee je zit wat betreft ziekte.
-re-integratie van werknemer is verplicht-->wetpoorteachter.
Wanneer je arbeidsovereenkomst eindigt en je nog steeds ziek bent is er een ander vangnet: de ziektewet (max. 2 jaar).
recht op ziekengeld:
-verzekerd zijn
-ongeschikt zijn tot het verrichten van zijn eigen arbeid--->
-als reschtstreeks en objectief vast te stellen gevolg van ziekte.
-als er na 2 jaar geen geschikte positie te vinden is binnen het bedrijf--->mogelijk om voor ontslag te vragen van de zieke werknemer.
-als werkNEMER niet meewerkt: word loon niet meer doorbetaald.
-als werkGEVER niet helpt: moeten ze mogelijk van het UWV de zieke werknemer 3 jaar in plaats van 2 jaar doorbetalen.
na ziektewetuitkering kan je mogelijk een WIA uitkering krijgen.
minder dan 35% arbeidsongeschikt-->geen WIA uitkering.
meer dan 35% arbeidsongeschikt--> wel een WIA uitkering.
dit word bepaald door de UWV, met vragen zoals:
-wat werk kunnen ze nog wel doen.
-wat kan hij dan verdienen.
-wat verdiende ze in het verleden.
formule:
(maatmanloon-restverdiencapaciteit)/maatmanloon*100%
=arbeidsongeschiktheid.
percentage dat werknemer minder kan verdienen ten opzichte van toen zij gezond waten
=arbeidsongeschiktheidspercentage
-maatmanloon:loon verdient op laatse dag voordat men ziek werd.
-resverdiencapaciteit:bedrag waarvan UWV bepaald dat je nog kunt verdienen.
WGA-->gedeeltelijk arbeidsongschikt (minder dan 80%) en niet langdurig.
IVA-->volledig arbeidsongeschikt (vanaf 80%) en langdurig.
75% van WIA-maandloon na een jaar herkeuring.